Behandeling knarsetanden

Omdat de oorzaken van bruxisme erg uiteenlopend kunnen zijn, en het eigenlijk per persoon anders is, verschilt ook de behandelwijze voor iedereen. Er zijn genoeg dingen die iedereen kan doen om te klachten te verlichten en verdere schade te voorkomen. Welke behandelwijze op jou van toepassing is, kan het beste worden bepaald door een medisch specialist. Schakel daarom altijd de hulp van je tandarts of huisarts in om een persoonlijk behandelplan op te stellen. Zij zullen op basis van jouw klachten adviseren om bijvoorbeeld een opbeetplaatje te gebruiken, een afspraak met een psycholoog te maken of bepaalde stoffen te vermijden. Wat je zelf alvast kunt doen, en welke behandelmethodes er allemaal zijn, bespreken we hieronder. Zo krijg je alvast een beeld van wat er moet gebeuren om het tandenknarsen te verhelpen.

Tandenknarsen oplossingen voor thuis

Bruxisme afleren kan nooit helemaal. Dat komt, omdat het gedeeltelijk erfelijk bepaald is en omdat de precieze oorzaak van tandenknarsen moeilijk is vast te stellen. Toch kun je er genoeg aan doen, zodat je in de toekomst hopelijk nooit meer last van bruxisme hebt. Een aantal dingen kan je zelf doen, voordat je een afspraak met huis- of tandarts maakt:

Stoppen met roken (rokers hebben twee keer vaker last van bruxisme dan niet-rokers)
Minder koffie drinken
Minder alcohol drinken
Ontspanningstechnieken toepassen
Een goede slaaphouding aanleren

Deze stappen zijn niet voor iedereen even gemakkelijk, maar kunnen over het algemeen zonder specialistische hulp worden gezet. Minder koffie en alcohol drinken moet voor de meeste mensen geen probleem zijn. Het helpt in de meeste gevallen tegen de hevigheid van tandenknarsen tijdens de slaap.

Stoppen met roken

Uit een Fins onderzoek uit 1990 is gebleken dat er een mogelijke link bestaat tussen het gebruik van tabakswaren en bruxisme bij mensen van middelbare leeftijd.[1] Dit komt waarschijnlijk omdat de werkzame stof in tabak, nicotine, een neuro-chemische substantie is die geassocieerd wordt met motorische activiteit tijdens het slapen. Stoppen met roken zou dus een groot effect moeten hebben op de hevigheid van het tandenknarsen. Helaas is roken voor veel mensen een sterke verslaving en is het niet gemakkelijk om daar zomaar vanaf te komen. Gelukkig zijn er allerlei instanties die kunnen helpen met het stoppen met roken. Je huisarts kan je in contact brengen met lokale begeleiders die hierin gespecialiseerd zijn. Enkele tips om te stoppen met roken zijn:

Radicaal stoppen, niet afbouwen
Vertel aan vrienden en familie dat je bent gestopt
Bepaal een stopdatum en houd je daaraan
Gooi alles weg wat je aan roken doet denken (asbakken, aanstekers etc.)
Leg het geld wat je bespaart opzij om jezelf te belonen

Het belangrijkste aan stoppen met roken is dat je de moed niet opgeeft. Hulp inschakelen is bovendien niets om je voor te schamen. Daarbij is het tandenknarsen niet het enige wat erop vooruit gaat: je algehele gezondheid zal met sprongen beter worden.

Minderen met koffie en alcohol

Koffie en alcohol zorgen voor een slechte nachtrust. Daardoor verkeren de spieren in een hyperactieve staat. Cafeïne en alcohol verstoren het natuurlijke slaapritme en juist dit ritme is nodig om het lichaam goed tot rust te laten komen. Overmatige inname van beide stoffen kan een oorzaak van bruxisme zijn en is één van de eerste stappen die je kunt zetten om tandenknarsen te verhelpen. Minder koffie en alcohol drinken is voor vele mensen een makkelijke stap. Sla bijvoorbeeld eens een paar dagen het wijntje of biertje bij het avondeten over om te zien of het tandenknarsen vermindert.

Ontspanningstechnieken toepassen

De grootste invloed op de hevigheid van bruxisme is stress. Veel mensen die tandenknarsen in de slaap ondervinden in het dagelijks leven buitengewoon veel stress. Stressverhogende factoren, zoals dagelijkse zorgen, problemen op het werk of fysieke klachten dragen bij aan de hevigheid van tandenknarsen. Stressverlagende ontspanningstechnieken werken goed om mentaal tot rust te komen. De meest bekende en best werkende ontspanningstechniek is meditatie. Met name in de drukke wereld van tegenwoordig, waarin de telefoon nooit meer uitstaat en het werk dag en nacht doorgaat, is het belangrijk om bewust te kiezen voor een rustmoment. Er zijn dan ook meer dan genoeg websites die het mediteren voor beginners vanaf stap één piekfijn uitleggen.

Tandenknarsen oplossen met specialistische hulp

Naast oplossingen voor tandenknarsen in de eigen huiselijke sfeer zijn er ook meer dan genoeg manieren om bruxisme te verhelpen met hulp van specialisten. Bij welke specialist jij de meeste kans van slagen hebt, hangt af van de oorzaken van tandenknarsen. Het begint daarom altijd bij je eigen huis- en tandarts. De tandarts stelt een diagnose. Dit is belangrijk voor je huisarts, zodat hij zeker weet dat hij je moet verwijzen naar een specialist. Ook kan de tandarts je voorzien van een opbeetplaatje om verdere schade aan het gebit eerst te voorkomen. Zo’n opbeetplaatje is een speciaal bitje tegen tandenknarsen, en wordt specifiek voor jouw gebit aangemeten.

Met de huisarts kan je bespreken wat de mogelijke oorzaken van het tandenknarsen zouden kunnen zijn. Het kan bijvoorbeeld een fysiek probleem zijn, zoals bij langdurige spierspanningen en lichamelijke stress. In dat geval zal de huisarts je waarschijnlijk aanraden om een afspraak met een fysiotherapeut te maken. Hier heb je in de meeste gevallen geen verwijsbrief voor nodig. Het kan ook een psychisch probleem zijn, bijvoorbeeld door stress, angst of onverwerkte trauma’s. Dan verwijst de huisarts door naar de psycholoog.

Een overzicht:

Fysiek probleem > Fysiotherapeut
Psychisch probleem > Psycholoog
Gebitsprobleem > Kaakchirurg, orthodontist of tandarts

In de meeste gevallen is er niet één duidelijk aanwijsbare oorzaak voor het tandenknarsen. Het is vaak een langdurige zoektocht naar een werkzame behandeling, waarbij soms alle genoemde specialisten betrokken zijn. Gecombineerd met de oplossingen die je thuis kunt proberen, heb je met een beetje geluk in de toekomst nooit meer last van tandenknarsen.